Wybierz język

49. Profesjonalny osąd, szacunki księgowe i założenia

Sporządzenie skonsolidowanego sprawozdania finansowego zgodnie z MSSF UE wymaga od Zarządu osądów, szacunków i założeń, które mają wpływ na przyjęte zasady oraz prezentowane wartości aktywów, zobowiązań, przychodów oraz kosztów. Szacunki oraz związane z nimi założenia opierają się na doświadczeniu historycznym oraz innych czynnikach, które są uznawane za racjonalne w danych okolicznościach, a ich wyniki dają podstawę osądu co do wartości bilansowej aktywów i zobowiązań, która nie wynika bezpośrednio z innych źródeł. Faktyczna wartość może różnić się od wartości szacowanej.

Szacunki i związane z nimi założenia podlegają bieżącej weryfikacji. Zmiana szacunków księgowych jest ujęta w okresie, w którym dokonano zmiany szacunku, lub w okresach bieżącym i przyszłych, jeżeli dokonana zmiana szacunku dotyczy zarówno okresu bieżącego, jak i okresów przyszłych.
Profesjonalny osąd, szacunki i założenia, które mają najbardziej istotny wpływ na wartości ujęte w tym sprawozdaniu finansowym, mają zastosowanie w odniesieniu do następujących kluczowych obszarów:

  • Klasyfikacja umów leasingowych

Grupa dokonuje klasyfikacji leasingu jako operacyjnego lub finansowego w oparciu o ocenę, w jakim zakresie ryzyko i pożytki z tytułu posiadania przedmiotu leasingu przypadają w udziale leasingodawcy, a w jakim leasingobiorcy. Ocena ta opiera się na treści ekonomicznej każdej transakcji. W ramach świadczenia usług programowych Grupa zawiera z klientami umowy na udostępnienie zestawów odbiorczych (dekoderów, modemów i routerów). Ze względu na fakt, że Grupa zachowuje wszystkie istotne ryzyka i korzyści wynikające z prawa własności tych zestawów odbiorczych, umowy na udostępnienie klasyfikowane są jako umowy leasingu operacyjnego. W ramach działalności operacyjnej Grupa zawarła umowy na najem pojemności transponderów satelitarnych od Eutelsat oraz dzierżawę systemu warunkowego dostępu (w tym kart SMART) od Nagravision. Ze względu na fakt, że Eutelsat oraz Nagravision zachowują wszystkie istotne ryzyka i korzyści wynikające z prawa własności transponderów oraz systemu warunkowego dostępu, powyższe umowy klasyfikowane są jako umowy leasingu operacyjnego. Więcej informacji na ten temat zawiera nota 32.

  • Stawki amortyzacyjne środków trwałych i wartości niematerialnych o określonym okresie użytkowania

Wysokość stawek amortyzacyjnych ustalana jest na podstawie przewidywanego okresu ekonomicznej użyteczności składników rzeczowego majątku trwałego (w tym zestawów odbiorczych oddanych w leasing operacyjny) oraz wartości niematerialnych. Grupa corocznie dokonuje weryfikacji przyjętych okresów ekonomicznej użyteczności na podstawie bieżących szacunków.
Okres ekonomicznej użyteczności dekoderów udostępnianych klientom w ramach umów leasingu operacyjnego wynosi 5 lat, a modemów i routerów 3 lata. Okresy ekonomicznej użyteczności pozostałych środków trwałych oraz wartości niematerialnych o określonym okresie użytkowania ujawnione są w notach 6j i 6k. Informacje na temat wysokości kosztu amortyzacji w podziale na poszczególne kategorie środków trwałych i wartości niematerialnych o określonym okresie użytkowania zawierają noty 16 i 20.

  • Okres ekonomicznej użyteczności i metoda amortyzacji aktywów programowych

Okres ekonomicznej użyteczności aktywów programowych ustalany jest w powiązaniu z szacowanym okresem uzyskiwania korzyści ekonomicznych z tych aktywów, nie dłuższym jednak niż okres obowiązywania licencji. Metoda amortyzacji aktywów programowych odzwierciedla sposób realizacji tych korzyści ekonomicznych. Określenie okresu i metody amortyzacji wymaga zatem dokonania szacunków w zakresie długości okresu, w ramach którego Grupa spodziewa się uzyskiwać przychody z nabytych praw programowych oraz procentowego rozłożenia tych przychodów na przestrzeni tego okresu. Więcej informacji na temat metody i stawek amortyzacyjnych oraz kosztu amortyzacji w podziale na poszczególne kategorie aktywów programowych zawierają noty 6l i 21.

  • Nieokreślony okres ekonomicznej użyteczności marki Polsat

Na datę bilansową Grupa dokonała przeglądu, czy zdarzenia i okoliczności nadal uzasadniają przyjęcie nieokreślonego okresu użytkowania dla marki Polsat rozpoznanej w 2011 roku na rozliczeniu nabycia grupy kapitałowej Telewizja Polsat. Grupa dokonała przeglądu następujących czynników, niezbędnych do określenia szacowanego okresu użytkowania marki Polsat:

  • oczekiwane wykorzystanie marki i ocena, czy marka może być efektywnie zarządzana;
  • utrata przydatności z przyczyn natury technicznej, technologicznej, handlowej lub innej;
  • stabilność branży, w której marka jest wykorzystywana, i zmiany w popycie rynku na usługi medialne;
  • oczekiwane działania konkurentów lub potencjalnych konkurentów na rynku mediów;
  • poziom późniejszych nakładów niezbędnych do uzyskania oczekiwanych przyszłych korzyści ekonomicznych z marki;
  • czy okres użytkowania marki jest zależny od okresów użytkowania innych aktywów.

Analizując powyższe czynniki, Grupa uznała, że nie ma przewidywalnego limitu okresu, w którym marka Polsat będzie przynosiła Grupie wpływy pieniężne netto, i z tego powodu przyjęto nieokreślony okres użytkowania marki. Dodatkowo znak parasolowy Polsat posiada wyraźną obecność w mediach, wysokie pozycje w rankingach najcenniejszych marek przygotowanych m.in. przez dziennik “Rzeczpospolita” oraz spółkę BAV Consulting. Silną pozycję znaku potwierdzają również liczne nagrody przyznawane dla pracowników, osób kojarzonych ze stacją telewizyjną oraz wysoki wskaźnik Power Ratio stacji.

  • Wartość godziwa aktywów i zobowiązań spółki Polskie Media

W ramach rozliczenia nabycia kontroli nad spółką Polskie Media Grupa dokonała identyfikacji nabytych aktywów i przejętych zobowiązań oraz oszacowała ich wartość godziwą. Więcej informacji na ten temat zawiera nota 37.

  • Wartość godziwa marki IPLA

W ramach rozliczenia nabycia spółek tworzących serwis IPLA Grupa rozpoznała jako odrębny składnik wartości niematerialnych znak towarowy IPLA. Wartość godziwa znaku została oszacowana przy zastosowaniu dochodowej metody opłat licencyjnych. Metoda ta opiera się na założeniu, że korzyści wynikające z posiadania znaku towarowego są równe kosztom, jakie musiałby ponieść dany podmiot, gdyby nie posiadał praw do znaku, a jedynie użytkował go na podstawie umowy licencyjnej według obowiązujących na rynku stawek. Kluczowe założenia zastosowane do wyceny wartości marki obejmują:

  • stawki opłat licencyjnych;
  • wyznaczenie prognozy sprzedaży produktów i/lub usług oznaczonych wycenianym znakiem towarowym;
  • stopę wzrostu zastosowaną do szacowania przepływów pieniężnych poza okres planów finansowych;
  • stopę dyskontową, uwzględniającą ryzyko charakterystyczne dla wycenianego znaku towarowego.

Więcej informacji na ten temat, w tym na temat poziomu przyjętych założeń i szacunków, zawiera nota 18.
Dla celów testów na utratę wartości Grupa alokowała markę IPLA do segmentu “Usługi dla klientów indywidualnych”.

  • Nieokreślony okres ekonomicznej użyteczności znaku IPLA

Zarząd uważa, że nie ma ograniczonego okresu, w którym według przewidywań dany składnik aktywów będzie zdolny do generowania wpływów pieniężnych, a na dzień bilansowy nie ma żadnych planów, aby zaprzestać używania marki IPLA lub znacząco ją modyfikować. Zarząd stwierdził, że okres użytkowania marki IPLA jest nieokreślony, co oznacza, że składnik aktywów nie podlega amortyzacji i jest testowany pod względem utraty wartości raz w roku. Wartość przypisana do marki odnosi się do zastrzeżonej nazwy “IPLA” oraz logo “IPLA”. W przypadku gdy Grupa zadecyduje o zaniechaniu stosowania lub znaczącej zmianie nazwy lub logotypu, Zarząd dokona przeglądu, czy zdarzenia i okoliczności nadal uzasadniają przyjęcie nieokreślonego okresu użytkowania dla marki “IPLA”, oraz oceni, czy istnieją przesłanki wskazujące na utratę wartości.

  • Wartość godziwa marek TV4 i TV6

W ramach rozliczenia nabycia spółki Polskie Media Grupa rozpoznała jako odrębny składnik wartości niematerialnych znaki towarowe TV4 i TV6. Wartość godziwa znaków została oszacowana przy zastosowaniu dochodowej metody opłat licencyjnych. Metoda ta opiera się na założeniu, że korzyści wynikające z posiadania znaków towarowych są równe kosztom, jakie musiałby ponieść dany podmiot, gdyby nie posiadał praw do znaków, a jedynie użytkował je na podstawie umowy licencyjnej według obowiązujących na rynku stawek. Kluczowe założenia zastosowane do wyceny wartości marki obejmują:

  • stawki opłat licencyjnych;
  • wyznaczenie prognozy sprzedaży produktów i/lub usług oznaczonych wycenianym znakiem towarowym;
  • stopę wzrostu zastosowaną do szacowania przepływów pieniężnych poza okres planów finansowych;
  • stopę dyskontową, uwzględniającą ryzyko charakterystyczne dla wycenianego znaku towarowego.

Więcej informacji na ten temat, w tym na temat poziomu przyjętych założeń i szacunków zawiera nota 18.
Dla celów testów na utratę wartości Grupa alokowała marki TV4 i TV6 do segmentu “Nadawanie i produkcja telewizyjna”.

  • Nieokreślony okres ekonomicznej użyteczności znaków TV4 i TV6

Zarząd uważa, że nie ma ograniczonego okresu, w którym według przewidywań dany składnik aktywów będzie zdolny do generowania wpływów pieniężnych, a na dzień bilansowy nie ma żadnych planów, aby zaprzestać używania marek TV4 i TV6 lub znacząco je modyfikować. Zarząd stwierdził, że okres użytkowania marek TV4 i TV6 jest nieokreślony, co oznacza, że składniki aktywów nie podlegają amortyzacji i są testowane pod względem utraty wartości raz w roku. Wartość przypisana do marek odnosi się do zastrzeżonej nazwy “TV4″ i “TV6″ oraz logo “TV4″ i “TV6″. W przypadku gdy Grupa zadecyduje o zaniechaniu stosowania lub znaczącej zmianie nazwy lub logotypu, Zarząd dokona przeglądu, czy zdarzenia i okoliczności nadal uzasadniają przyjęcie nieokreślonego okresu użytkowania dla marek TV4 i TV6, oraz oceni, czy istnieją przesłanki wskazujące na utratę wartości.

  • Utrata wartości wartości firmy oraz wartości niematerialnych o nieokreślonym okresie ekonomicznej użyteczności

Grupa przeprowadziła test na utratę wartości firmy oraz wartości niematerialnych o nieokreślonym okresie ekonomicznej użyteczności (marki Polsat, TV4 i TV6 oraz marki IPLA). Test został przeprowadzony w oparciu o oszacowanie wartości użytkowej poszczególnych segmentów operacyjnych, do których została alokowana wartość firmy oraz marki na moment ich początkowego ujęcia. Wartość firmy i marki o nieokreślonym okresie użytkowania zostały alokowane do następujących ośrodków wypracowujących środki pieniężne, które również reprezentują segmenty działalności Grupy:

  • “Usługi dla klientów indywidualnych” – wartość firmy ujęta w wyniku nabycia M.Punkt Holdings, wartość firmy powstała na nabyciu INFO-TV-FM oraz wartość firmy i marka IPLA ujęte w wyniku nabycia spółek tworzących platformę IPLA;
  • “Nadawanie i produkcja telewizyjna” – wartość firmy i marka Polsat ujęte w wyniku nabycia Telewizji Polsat oraz wartość firmy i marki TV4 i TV6 ujęte w wyniku nabycia Polskie Media.

Oszacowanie wartości użytkowej segmentu polega na ustaleniu wartości bieżącej wpływów pieniężnych generowanych przez ten segment. Kwota wartości firmy oraz marek testowanych na poziomie każdego segmentu, kluczowe założenia przyjęte do ustalenia wartości użytkowej każdego z segmentów, wynik przeprowadzonego testu oraz wrażliwość tego wyniku na racjonalnie oczekiwane zmiany założeń zostały zaprezentowane w nocie 19.

  • Utrata wartości pozostałych niefinansowych aktywów trwałych

Grupa dokonała analizy, czy na dzień bilansowy występują przesłanki wskazujące na potencjalną utratę wartości środków trwałych lub wartości niematerialnych o określonym okresie użytkowania, i nie stwierdziła występowania takich przesłanek. W związku z tym nie przeprowadziła testów na utratę wartości tych aktywów.

  • Przychody z tytułu kar umownych

Grupa rozpoznaje przychody z tytułu kar umownych dla klientów w wartości możliwej i prawdopodobnej do uzyskania. Szacowana odzyskiwalność niespłaconych na dzień bilansowy kwot kar umownych nałożonych na klientów kształtuje się na poziomie 20%.

  • Odpis aktualizujący wartość należności

Wartość należności aktualizuje się, uwzględniając stopień prawdopodobieństwa ich zapłaty poprzez dokonanie odpisu aktualizującego. Wartość odpisu aktualizującego zależy od prawdopodobieństwa uregulowania należności oraz od szczegółowej analizy istotnych pozycji składających się na należności. W zależności od typu klienta i źródła należności ocena prawdopodobieństwa odzyskiwalności należności dokonywana jest albo w oparciu o indywidualną analizę poszczególnych sald, albo w oparciu o statystyczne wskaźniki spłacalności oszacowane dla poszczególnych grup wiekowych należności. Wskaźniki spłacalności określane są w oparciu o zaobserwowaną historię spłacalności oraz zachowań klientów, z uwzględnieniem również innych czynników, które zdaniem Zarządu mogą mieć wpływ na odzyskiwalność obecnych należności. Dalsze informacje w tym zakresie zawarte są w notach 6h oraz 25 i 38.

  • Rezerwy na ewentualne zobowiązania w związku z toczącymi się postępowaniami sądowymi

W zwykłej działalności Grupa jest uczestnikiem wielu postępowań sądowych, które mają w większości przypadków charakter typowy i powtarzalny i które, indywidualnie, nie mają istotnego znaczenia dla Grupy, jej sytuacji finansowej i działalności. Rezerwy tworzone są w oparciu o dokumentację sądową i opinię prawników biorących udział w toczących się postępowaniach, którzy szacują ewentualne przyszłe zobowiązania Grupy w oparciu o przebieg procesu. Grupa tworzy także rezerwy na potencjalne niezgłoszone roszczenia wynikające z przeszłych zdarzeń, jeśli Zarząd ocenia, że istnieje prawdopodobieństwo wypływu korzyści ekonomicznych z Grupy tytułem ich zaspokojenia. Rezerwy na prawdopodobne roszczenia są tworzone w oparciu o szacunki Zarządu bazujące na dostępnych informacjach o stawkach rynkowych stosowanych dla podobnych roszczeń. W opinii Zarządu poziom rezerw na 31 grudnia 2013 roku jest wystarczający do pokrycia ewentualnych przyszłych wypływów, a niekorzystne rozwiązanie kwestii spornych nie będzie miało istotnego wpływu na sytuację finansową Grupy.

  • Podatek odroczony

Kluczowym założeniem w odniesieniu do kalkulacji podatku odroczonego jest ocena okresu oraz sposobu rozliczenia wartości bilansowej aktywów i pasywów na dzień bilansowy. W szczególności ocenie podlega prawdopodobieństwo wystąpienia przyszłych zysków podlegających opodatkowaniu, od których będzie możliwe odliczenie strat podatkowych z lat ubiegłych. Dalsze informacje w tym zakresie zawarte są w notach 6x oraz 13.

  • Wartość godziwa instrumentów finansowych

Wartość godziwą instrumentów finansowych, dla których nie istnieje aktywny rynek, ustala się, wykorzystując odpowiednie techniki wyceny. Przy wyborze odpowiednich metod i założeń Grupa kieruje się profesjonalnym osądem. Sposób ustalenia wartości godziwej poszczególnych instrumentów finansowych oraz przyjęte założenia zostały przedstawione w nocie 6h.